Rudi van Dantzig, George Balanchine, Anna Pavlova, Pina Bausch: al deze dans iconen komen straks op de Amsterdamse stadsplattegrond te staan. De gloednieuwe Sluisbuurt vernoemt namelijk al haar straten, pleinen, kades en bruggen naar grote namen uit het klassiek- en modern ballet. Hierbij gaat het om dansers en choreografen die belangrijk waren voor het Nederlandse ballet. Wie zijn deze danslegendes die straks een plekje krijgen in de nieuwe Amsterdamse Dansbuurt? De perfecte aanleiding om even terug te blikken op de Nederlandse dansgeschiedenis!
Waar komen de dansnamen?
De Sluisbuurt op het Zeeburgereiland is een nieuwe Amsterdamse woonwijk. Momenteel worden er ruim 5500 nieuwe woningen gebouwd, waaronder in hoogbouw. Ook vestigen straks de Hogeschool Inholland en het Montessori Lyceum Amsterdam zich hier.
In april 2022 nam de gemeente het besluit om de infrastructuur in de wijk te vernoemen naar dansers en choreografen om daarmee de geschiedenis van Nederlandse dans vast te leggen. De namen zijn afkomstig van danshistoricus Onno Stokvis. Al meer dan twintig jaar geleden gaf hij de gemeente een lijst voor mogelijke vernoemingen naar dansers.
De nieuwe wijk bevindt zich direct naast de Sportheldenbuurt. Hier zijn alle straten vernoemd naar belangrijke personen uit de Nederlandse sportgeschiedenis. Midden in de nieuwbouwwijk bevindt zich bovendien een groot sportpark en sportcentrum.
Betekent dit dat de Sluisbuurt zich in de toekomst zal ontwikkelen tot een echte dansbuurt met een danshuis of misschien wel een danstheater? Onlangs is broedplaats ‘Baggerbeest’ geopend aan de Rudi van Dantzigstraat, de toekomstige hoofdstraat van de Sluisbuurt. Hiermee is de nieuwe stadswijk in ieder geval al een cultureel centrum rijker.
Naar welke dansers is de Sluisbuurt vernoemd?
Alle straten en openbare ruimtes in de Sluisbuurt krijgen de naam van een bekende danser of choreograaf. Hier zitten Nederlandse dansers tussen, maar ook internationale namen die van grote invloed zijn geweest op de (oa. Nederlandse) dansgeschiedenis. Een aantal hiervan zijn:
Rudi van Dantzig
Rudi van Dantzig was Nederlandse choreograaf, balletdanser en schrijver. Twintig jaar lang was hij artistiek leider van Het Nationale Ballet. Samen met huischoreografen Hans van Manen en Toer van Schayk – De drie ‘Van’s’- wist van Dantzig Het Nationale Ballet op de wereldkaart te zetten. Bovendien maakte hij ruim vijftig balletten, waaronder de balletklassiekers Romeo en Julia en Het Zwanenmeer. Met zijn gigantische invloed op het Nederlands ballet is het niet gek dat de hoofdstraat van de Sluisbuurt naar hem is vernoemd.
Sonia Gaskell
Sonia Gaskell was een Nederlandse balletdanseres, pedagoog en choreograaf. Zij was de stuwende kracht achter Het Nationale Ballet en de oprichtster van de balletopleiding aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Tot haar leerlingen behoorden onder anderen Hans van Manen, Rudi van Dantzig en Olga de Haas. Zelfs Audrey Hepburn volgde balletlessen bij Gaskell.
Hans Snoek
Johanna Rosina (Hans) Snoek was Nederlandse danseres, danspedagoge en oprichtster van het oudste professionele dansgezelschap in Nederland: Het Scapino Ballet. Naast haar fontein op het Leidseplein krijgt ze nu ook een plantsoen in Amsterdam.
Pina Bausch
Philippine (Pina) Bausch was een Duitse danseres, choreograaf, dans-pedagoge en oprichtster van het Tanztheater in Wuppertal. Haar repertoire bestaat uit meer dan veertig stukken, waaronder het wereldberoemde Le Sacre du Printemps (the Rite of Spring). Ze heeft enorm veel bijgedragen aan de ontwikkeling van moderne dans en was een grote inspiratie voor artiesten als David Bowie en Florence + The Machine. Pina Bausch zal een plein krijgen in de Sluisbuurt.
Olga de Haas
Olga de Haas was een Nederlandse balletdanseres. Vanaf haar negende jaar kreeg zij balletlessen van Sonia Gaskell. In 1961 sloot zij zich aan bij Het Nationale Ballet, waar Gaskell artistiek leidster was. Drie jaar later debuteerde ze als jongste soliste aller tijden. Ondanks haar overlijden op 33-jarige leeftijd wordt Olga de Haas nog altijd beschouwd als een van de grootste Nederlandse ballerina’s. De Nederlandstalige film ‘Piece of my heart’ (2022) is gebaseerd op het levensverhaal van Olga.
Rudolf Nureyev
Rudolf Nureyev was een wereldberoemd Russisch-Oostenrijks balletdanser en choreograaf. Hij was niet alleen de grootste balletdanser van zijn tijd, maar ook een wereldster. Nureyev begon zijn danscarrière als solist bij het Kirov-Ballet, maar vluchtte naar Oostenrijk in 1961 na het overtreden van de Sovjetregels tijdens zijn eerste Europese tournee. Vervolgens danste hij onder andere bij het Royal Ballet en de Weense Staatsopera. Ook was hij artistiek leider van het Parijse Opera Ballet. Daarnaast danste hij regelmatig gastrollen bij Het Nationale Ballet, wat het gezelschap internationale faam bezorgde.
George Balanchine
Eén van de grootste choreografen van de twintigste eeuw met meer dan vierhonderd balletten, film-, opera-, revue- en musicalchoreografieën in zijn repertoire. Geboren in Sint-Petersburg en opgeleid aan de Marijinski Balletschool. In 1924 ontvluchtte Balanchine Rusland en sloot hij zich aan bij Sergej Diaghilev’s legendarische Les Ballets Russes. In 1934 emigreerde Balanchine naar de Verenigde Staten. Hier richtte hij samen met Lincoln Kirstein de School of American Ballet en het New York City Ballet op.
Marius Petipa
De Frans-Russische Marius Petipa staat bekend als de belangrijkste choreograaf van de negentiende eeuw. Zijn klassieke balletten zijn nog altijd onmisbaar in het repertoire van balletgezelschappen wereldwijd. Denk aan Don Quichotte, La Bayadère, Raymonda en Le Corsaire. Zijn samenwerking met componist Tsjaikovski wordt misschien wel het meest geroemd. Deze resulteerde namelijk in de drie balletklassiekers The Sleeping Beauty, De Notenkraker en Het Zwanenmeer. Dankzij Petipa evolueerde de balletkunst tot de vorm die wij nu nog kennen.
Anna Pavlova
De beroemdste ballerina aller tijden: Anna Pavlova was een megaster. Ze toerde de hele wereld rond met haar gezelschap en overal waar Pavlova optrad was ze voorpaginanieuws. De speciaal voor haar in 1905 door Michel Fokine gemaakte solo ‘de stervende zwaan’ is nog altijd iconisch. Daarnaast was Pavlova een filantrope en doneerde ze veel geld aan Russische weeskinderen en vluchtelingen.
