Als artistiek leider van het dansgezelschap Conny Janssen Danst, heeft Conny Janssen een toonaangevende positie binnen de danswereld. Haar choreografieën hebben een verrassende diversiteit, waarin hoogkwalitatieve dans altijd centraal staat. In deze editie van “In gesprek met” vertelt Conny Janssen over verbinding. Verbinding tussen haar dansgezelschap en de Rotterdamse stadscultuur, tussen dans en andere kunstdisciplines, en tussen danstechniek en creativiteit. Wij zijn benieuwd naar wat haar inspireert en hoe de pandemie haar werk heeft beïnvloed.
Conny Janssen:
“Ik ben een Rotterdamse pur sang. De dynamische havenstad zit in mijn DNA”
Fotograaf: Carel van Hees
Conny Janssen is een Nederlandse choreografe en artistiek leider. Ze is geboren en getogen in Rotterdam. In 1982 rondde zij haar opleiding aan de Rotterdamse Dansacademie af. Tijdens haar danscarrière ontwikkelde ze zich tot choreografe. Dit resulteerde in de oprichting van haar eigen dansgezelschap in 1992, genaamd Conny Janssen Danst.
Naast voorstellingen voor haar eigen gezelschap heeft ze ook gastchoreografieën gemaakt voor onder andere Djazzex, de Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam, Codarts Rotterdam, Introdans en Het Nationale Ballet. Ook werkte ze mee aan het tv-programma So you think you can dance. Conny won diverse prijzen voor haar werk, is lid van de Akademie van Kunsten en is daarnaast benoemd tot ‘Ridder in de orde van Oranje-Nassau’.
Heb je altijd al de ambitie gehad om een dansgezelschap op te richten?
“Nee totaal niet! Dat heeft echt moeten groeien. Ik ben begonnen op de Rotterdamse dansacademie. Daarna ben ik eerst zelf als danseres aan de slag gegaan en heb ik veel les gegeven. Na een aantal jaren als danseres te hebben gewerkt, begon de choreograaf in mij een eigen gedachte te ontwikkelen. Als ik met iemand aan het werk was als danseres dacht ik stilletjes in mijn hoofd: “Goh, ik zou het zus of zo doen” of “Wat zou er gebeuren als we het op deze manier zouden doen?”.
Op een gegeven moment begon ik zelf met creëren. Nadat ik een paar stukken had gemaakt, werd ik door diverse dansgezelschappen uitgenodigd om als gastchoreograaf nieuw werk te ontwikkelen. Vervolgens ben ik voor mezelf begonnen als productiekern. Ik creëerde een voorstelling per jaar, waar ik financiering voor aanvroeg. Uiteindelijk is de kleine productiekern uitgegroeid tot het grote dansgezelschap dat het nu is. Met onze nieuwe huisvesting op Katendrecht gaan we een stap verder en ontwikkelen we ons werkhuis tot het Rotterdamse Huis voor de dans. Een plek waar allerlei activiteiten en ontmoetingen plaatsvinden. Het is eigenlijk een organisch proces geweest van dansen, ontdekken, willen maken en creëren tot het scheppen van kansen voor anderen.
Ik denk dat ik door het afleggen van deze route nooit bezig ben geweest met een doel van buitenaf of een specifieke bestemming waar ik naartoe streefde. De drijfveer kwam juist van binnenuit, geleid door een soort instinct of intuïtie en de drang om jezelf te ontwikkelen en betekenis te geven. Het ontstaat op het moment dat je eraan toe bent. De realiteit is natuurlijk wel dat je er elke dag knetterhard voor werkt.”
Het dansgezelschap is gevestigd in Rotterdam. Wat betekent deze stad voor je en heeft de stad invloed op het werk dat je maakt?
“Ik ben een Rotterdamse pur sang. Ik ben er geboren en opgegroeid. Onze nieuwe studio’s bevinden zich aan de rand van Rotterdamse haven. Ik houd van een stadse energie, dat inspireert me. Een grote inspiratiebron voor mij is namelijk de mens in zijn omgeving en in relatie tot anderen. In de stad kom je constant in contact met de mens in al haar verscheidenheid. Rotterdam is bovendien een samenballing van zoveel verschillende kleuren, geuren, nationaliteiten en culturele achtergronden. Een havenstad brengt een eigen energie en dynamiek met zich mee. Rotterdam zit in mijn DNA. Het is echt mijn stad die ik ongelofelijk inspirerend vind.
Ik denk dat je dit ook terug ziet in mijn dansgezelschap. Mijn ensemble werd van begin af aan al gekenmerkt door heel verschillende mensen. Toen ik in 1992 ‘Conny Janssen Danst’ oprichtte, had ik een groep van elf dansers. Zij kwamen overal vandaan, hadden verschillende leeftijden, diverse culturele achtergronden en andere danstechnische achtergronden. Dit weerspiegelt de stadscultuur.
Naast de dansers, zie je de invloed van Rotterdam ook terug door een bepaalde rauwheid in mijn werk. Ook al gaan de voorstellingen helemaal niet specifiek over Rotterdam. Daarnaast werk ik graag op locatie. Zo creëren we deze zomer een voorstelling in de opslagloods van de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Door op te treden op verschillende locaties voegen we nieuwe verhalen toe en laten we het publiek de stad op een andere manier zien en ervaren. We hopen dat die plek voor mensen altijd een bijzondere herinnering blijft hebben.”
“De invloed van Rotterdam zie je terug door een rauwheid in mijn werk.”
Beeld van de voorstelling “So Here We Are (2007)” van Conny Janssen Danst. Op locatie in de Van Nelle Ontwerpfabriek. Foto: Leo van Velzen
De première van de nieuwe voorstelling “So Here We Are Now” is op 24-06-2022.
Welke invloed heeft de pandemie gehad op je werk?
“De afgelopen twee jaar zijn ongelofelijk ingrijpend geweest. Voorstellingen die op het punt stonden om uitgebracht te worden, zijn gecanceld. Er is veel niet gebeurd, maar tegelijkertijd is er ook veel wel gebeurd. Wij hebben eigenlijk als gezelschap non-stop doorgewerkt. Niet met onze grote projecten, maar wel met de kleinere talent ontwikkelingsprogramma’s als DANSLOKAAL en met hele bijzondere solo projecten, genaamd Monuments in Solitude. Dansers hebben dit gemaakt in volledig isolement, alleen in de studio. Ik begeleidde en coachte hen. In de zomer van 2020 hebben we dit op een bijzondere en intieme manier gepresenteerd met weinig publiek.
Daarnaast zijn ontwikkelingsprogramma’s voor onze dansers opgestart. Hierbij hebben drie dansers uit het gezelschap een stuk gemaakt voor andere dansers uit het gezelschap. Het nieuwe werk werd vervolgens tijdens de zomer van 2021 gepresenteerd in onze studio’s tijdens het project genaamd de Kaapse Zomer. Verder hebben we een film gemaakt van de voorstelling Framed, die we vervolgens konden streamen. Sinds 1 februari zijn wij eindelijk weer op tournee met de voorstelling Home.
We hebben ons laten inspireren door de situatie. We hebben veel projecten kunnen doen, maar het was ook zwaar om te moeten werken met beperkingen. Ik heb geprobeerd de beperking om te draaien in kansen en mogelijkheden. Zo heb ik de situatie ten volle benut! Dat neemt natuurlijk niet weg dat we er enorm aan toe zijn om nu weer op tournee te kunnen en het publiek te ontmoeten.“
“De afgelopen jaren is veel niet gebeurd, maar er is tegelijkertijd ook veel wel gebeurd.“
Beeld van de voorstelling “Home (2021)” van Conny Janssen Danst. Foto: Andreas Terlaak
In jouw werk maak je vaak de verbinding met andere kunstdisciplines zoals live muziek, film en architectuur. Hoe is dit ontstaan? Zijn er disciplines waar je ooit nog mee zou willen werken?
“De combinatie van verschillende kunstdisciplines is ontstaan uit nieuwsgierigheid. Hoe kan ik de wereld van de dans verdiepen en verbreden door het te verbinden aan andere disciplines? Muziek is daarin een voor de hand liggende keuze. We werken met live muziek, maar niet met een vaste groep muzikanten. Ik zoek juist per productie naar muzikanten die een nieuw avontuur voor ons zijn en waarvan ik denk dat het een bijzondere samenwerking voor die voorstelling kan worden. Het samenbrengen van disciplines voor een specifiek project, maakt iedere samenwerking heel authentiek.
Voor de voorstelling Framed heb ik met film gewerkt. Daarvoor werkte ik samen met een jonge filmmaker, Davide Bellotta, die voorheen als danser bij mij heeft gewerkt. Hij heeft in samenspraak met decorontwerper Thomas Rupert de content voor de voorstelling aangeleverd en uiteindelijk is zo de voorstelling ontstaan. Ik werk dus zeker graag samen met andere disciplines, onder andere omdat het veel inspiratie met zich mee brengt.
Ik werk wel met een vast artistiek team met dramaturg en ontwerpers voor decor, licht en kostuums. Dat is fijn, omdat je door die continuïteit jezelf in de samenwerking verdiept en alles kan aanscherpen. Naast dit vaste team haal ik dan wel elke keer andere mensen binnen om de routine weer open te breken. Dat gebeurt natuurlijk ook door op locatie te werken. Je moet je elke keer totaal opnieuw verhouden tot die omgeving. Dat geeft nieuwe impulsen.”
Nederland, Rotterdam, 08–11-2019. Repetitie KIEM, Conny Janssen Danst. Foto: Andreas Terlaak
Wat zoek jij in een danser en heb je tips voor dansers die auditie willen doen?
“Wat ik precies zoek in een danser is een samenvoeging van verschillende dingen. Een danser is voor mij niet interessant als hij of zij alleen een technische wonder machine is. Ik heb toevallig net twee volle auditie dagen achter de rug, omdat ik twee nieuwe mannelijke dansers zoek voor het gezelschap. Dit zijn altijd hele intensieve dagen.
Wat ik zoek is een combinatie van verschillende talenten. Aan de ene kant moet je een technische geschooldheid hebben. Je lichaam is je instrument en dit moet je kunnen besturen en bedienen. Een violist moet goed de zuivere noten kunnen spelen, maar zodra ze muziek gaan maken met de viool, wordt het pas interessant. Dus techniek is belangrijk, maar dit hoeft niet perse klassiek te zijn. Dit kan ook modern of jazz/urban zijn. De mengelmoes maakt het spannend.
Daarnaast is het belangrijk dat je creativiteit in je draagt. Dat je niet alleen mij nadoet, maar dat ik ook met je in gesprek kan gaan. Ook zoek ik iemand met persoonlijkheid. Een danser die een verhaal kan vertellen en contact kan maken met het publiek. Ik heb geen solisten, maar tegelijkertijd is iedereen solist. Je moet in je eentje iets kunnen dragen, maar je moet ook een teamspeler zijn.
Eigenlijk kijk ik tijdens audities als een soort schilder. Ik zie mijn dansgezelschap voor me als een schilderdoek en bedenk me wat ik nog nodig heb. Moet het een scherpe of juist een organische danser zijn? Moet het een zacht of juist een ruig iemand zijn? Groot of klein? Uiteindelijk kies ik dan een danser die het pallet compleet maakt.”
“Een danser is voor mij niet interessant als hij of zij alleen een technische wonder machine is.”
Het werk van Conny Janssen live zien?
Deze zomer verlaat Conny Janssen Danst het pluche van het theater en toont van 23 juni t/m 17 juli 2022 de voorstelling SO HERE WE ARE NOW in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Hier vind je meer informatie over SO HERE WE ARE NOW.
Over “In gesprek met”
De COVID-pandemie heeft laten zien hoe belangrijk de kunst- en cultuursector en de entertainmentbranche eigenlijk zijn voor het mentale welzijn van- en de verbondenheid tussen mensen. Tegelijkertijd hebben juist deze sectoren vele tegenslagen ervaren. Om jullie lezers een hart onder de riem te steken, gaan wij in gesprek met inspirerende professionals.
In deze interviews wordt aandacht gegeven aan hoe zij omgaan met de huidige situatie, maar ook aan relevante onderwerpen waar zij voor pleiten, variërend van dans en cultuur tot muziek, kunst, diversiteit en gezondheid. Hiermee hoopt DANSWinkel iedereen te motiveren om niet alleen fysiek, maar ook als gehele sector in beweging te blijven.
Meer lezen? Bekijk hier alle kunst, cultuur en dans interviews.
