Begin april bezocht ik de voorstelling ‘Best of Balanchine’ van het Nationaal Ballet. Iets waar ik al lange tijd naar uit keek. De laatste keer dat ik een ballet zag was zeker tien jaar geleden. Dat gaat me niet nog eens gebeuren! Voor aanvang heb ik nog even rondgelopen in foyers van het ballet en opera gebouw. Theaters blijven iets magisch hebben en vanaf de hogere etages heb je een schitterend uitzicht over de Amstel. Nieuwsgierig als ik ben besloot ik bovenin te gaan kijken waar een orkest klonk.
Het bleek bij de inleiding van de voorstelling te horen. Een van de medewerkers vertelde over de achtergrond van de voorstelling, over de muziek en wat het ballet typisch Balanchine maakt. Zo zijn enkele stijlkenmerken bijvoorbeeld de symmetrie en het optillen van de soliste als ode aan de ballerina.
Met deze informatie vond ik mijn plekje in de zaal. Een ticket tweede rang op de 8e rij van voor, waarbij je net achter de eerste rij van de eerste rang zit. Goed om te weten als je sublieme plekken zoekt voor een mooie prijs. En het allerleukste vind ik dat je dan ook wat dichter bij de orkestbak zit en meer meekrijgt van de het orkest. De balletten worden namelijk live begeleid door het Balletorkest onder leiding van Fayçal Karoui.
Het eerste stuk van de avond was tevens mijn favoriet. Theme en Variations met in de hoofdrollen Anna Ol en Remi Wörtmeyer. Dit stuk is een ode aan Balanchines Russische achtergrond, waarin het negentiende-eeuwse tsaristische ballet en de muziek van Tsjaikovski centraal staan. Het decor was teruggebracht naar slechts drie kroonluchters welke verwijzen naar de grootse decors van de balletten van die tijd. De dansers en en de choreografie zorgden voor de uitstraling en sfeer. Je waande je in de vorstelijke paleizen tussen prinsen en prinsessen en voor je het weet wals je mee in je stoel!
Na een korte pauze werden we vanaf de bar door het bekende belletje verzocht weer in de zaal plaats te nemen. Ditmaal voor een muzikaal georiënteerd ballet. Balanchine had van jongs af aan een nauwe band met Igor Stravinsky. Hij was mede hierdoor een muziekchoreograaf pur sang. Zijn belangrijkste doel was het zichtbaar maken van de muziek. Oftwel: ‘See the music, feel the dance’.
Het ballet ‘Apollon musagète’ gaat over de god Apollo (Young Gyu Choi) en zijn muzen (Maia Makhateli, Suzanna Kaic en Anna Ol) waarin de ‘jazzy heup’ van Balanchine veel terugkomt. Door de abstracte kostuums zijn de lichamen goed zichtbaar en kun je je nog meer verwonderen over de verlegde lijnen en alternatieve lifts. Balanchine eert de traditie en vernieuwt tegelijkertijd. En de subtiele humor maakt het toegankelijk voor zowel liefhebbers als leken.
Na een korte ombouw volgde er een ballet, nieuw in het repertoire van het Nationale Ballet: ‘Tarantella’. Zoals de dame van de inleiding verklaarde: ‘de dansers worden gebeten door een vogelspin en dansen een opzwepend ballet’. Dit ballet is inderdaad opzwepend, en ik dacht te zien dat het is geïnspireerd op een Italiaanse volksdans uit Balanchines geboortestreek. Een stuk vol humor en virtuositeit en op het lijf geschreven van de solisten Michaela DePrince en Edo Wijnen. Wat een lol spatte er van hen af!
De laatste pauze gaat in en samen met de dame naast mij vraag ik mij af of ze nog over de piek kunnen komen vanavond. Na een drankje in de foyer was het tijd voor het laatste ballet van de avond: ‘Violin Concerto’. Dit ballet is Balanchines meest recente werk en werd in 1972 gecreëerd voor een festival ter nagedachtenis aan Stravinsky. Een ballet waarbij de muziek en choreografie een sublieme eenheid vormen. Hierin zag je overduidelijk de stijlelementen van Balanchine’s choreografie. Met veel knopen, verleggen van lijnen en de lastige liften. Een stuk wat overduidelijk erg pittig is voor de dansers en je elke seconde blijft verwonderen.
Bij het eindigen van het laatste ballet en daarmee de hele avond was ik een beetje van de wereld. Een hoofd vol beelden, inspiratie en muziek. In een soort roes liep ik met de stroom mensen mee het theater uit, de metro in richting Amsterdam centraal. En de hele weg naar huis heb ik na zitten genieten en de voorstelling in mijn hoofd herhaald. Een avond op en top genieten: dat gaan we snel weer doen!